AKADEMIA RODZICA SPOTKANIA WARSZTATOWE - materiały dla rodziców

ponad 7 lat temu

W dniach 27 – 28.11.2017 r. odbyły się

SPOTKANIA WARSZTATOWE

„Odkryjmy w dziecku talent – wielointeligentna edukacja dziecka” - cz. 1

Uczestnikami byli: Rodzice dzieci z grup: I - IX

Celem warsztatów było: Zapoznanie rodziców z założeniami teorii inteligencji wielorakich Howarda Gardnera.

Bawiliśmy się świetnie. Okazało się, że rodzice są wspaniałymi uczniami.

Dziękujemy wszystkim uczestnikom warsztatów za odwagę i aktywny udział w przygotowanych przez nauczycieli zabawach.

Zapraszamy już dziś na II część warsztatów.

Dyrektor przedszkola i wychowawcy grup

PRZEBIEG WARSZTATÓW:

Powitanie zebranych rodziców.

Rodzice wpisują na pasku papieru swoje imię.

Zadanie z parach – „Porozmawiajcie o tym, co to jest neurodydaktyka”.

Co to jest neurodydaktyka?

Neurodydaktyka to uczenie dzieci przyjazne mózgowi, w zgodzie z naturalnymi preferencjami pracy ludzkiego mózgu (u dzieci – w formie zabawy i poprzez ruch) – nauka dobrowolna, aktywna, przez uczestniczenie, działanie, doświadczenie, nauka wszystkimi zmysłami.

Jak uczy się mózg?

Każdy mózg odbiera informacje inaczej.

Ile komórek nerwowych znajduje się w mózgu dziecka w chwili urodzenia?

Ok. 100 miliardów komórek mózgowych.

Każda komórka może wytworzyć ok. 20 000 połączeń.

W ciągu 10 s wytwarza ok. 30 mld synaps.

Naukowcy udowodnili, że około 50% naszej zdolności uczenia się rozwija się do czwartego roku życia, a dalsze 30 % przed ukończeniem ósmego.

Po ukończeniu przez dziecko dziesięciu lat większość dendrytów, które nie wytworzyły połączeń obumiera.

Podczas tych decydujących lat tworzą się drogi nerwowe, na których opiera się cała przyszła zdolność uczenia się.

DLATEGO POBYT DZIECKA W PZREDSZKOLU I SPOSOBY ODDZIAŁYWANIA NA JEGO ROZWÓJ JEST TAK BARDZO ZNACZĄCY!

STĄD NASZ POMYSŁ NA WYKORZYSTANIE KONCEPCJI WIELOINTELIGENTNEJ EDUKACJI DLA DZIECKA, opierającej się na teorii inteligencji wielorakich H. Gardnera.

Prowadzący losuje pary.

Ćwiczenie: Sonda uliczna: Jak pan rozumie inteligencję?

Co to jest inteligencja?

Inteligencja (od łac. intelligentia - zdolność pojmowania, rozum) – zdolność do postrzegania, analizy i adaptacji do zmian otoczenia. Zdolność rozumienia, uczenia się oraz wykorzystywania posiadanej wiedzy i umiejętności w różnych sytuacjach.

Kim jest Howard Gardner?

Howard Gardner - amerykański psycholog i neurolog, profesor Uniwersytetu Harvarda. W 1983 Howard Gardner przedstawił teorię inteligencji wielorakiej.

Definicja inteligencji wg. H. Gardnera:

Inteligencje to nic innego, jak zbiór zdolności, talentów czy też umiejętności umysłowych warunkujących poznawcze kompetencje i sprawność człowieka. Inteligencje tworzą pewien indywidualny dla każdego człowieka układ, zwany typem inteligencji. Każdy człowiek jest zdolny, ale nie dwojga ludzi zdolnych w ten sam sposób.

Rodzaje inteligencji wg H. Gardnera:

Osiem rodzajów inteligencji:

muzyczna,
ruchowa,
matematyczno – logiczna,
językowa,
wizualno – przestrzenna,
intrapersonalna,
interpersonalna,
przyrodnicza.

Oto krótka charakterystyka poszczególnych rodzajów inteligencji.

Inteligencja językowa (zwana inteligencją słów) przejawia się umiejętnością posługiwania się słowem mówionym i pisanym, wrażliwością na znaczenie słów, rymy, rytmy, dźwięki i melodię języka. Charakterystyczne jest zainteresowanie słowem, dobra pamięć słuchowa, bogactwo wypowiedzi. Osoby, u których dominuje ten typ inteligencji powinny uczyć się bazując na słowie, czyli czytając, dyskutując, pisząc, wypowiadając się, słuchając.

Inteligencja matematyczno – logiczna (zwana inteligencją liczb) przejawia się umiejętnością logicznego myślenia, dostrzegania związków przyczynowo – skutkowych, analizowania, kreatywnego rozwiązywania problemów. Charakteryzują ją: rozumienie języka matematyki, świata liczb, symboli, operacji matematycznych. Osoby, u których dominuje ten typ inteligencji, powinny uczyć się poprzez: analizę, porównania, powiązania logiczne, podsumowania, dane liczbowe, szacowania i wnioski.

Inteligencja ruchowa przejawia się umiejętnością wykorzystywania własnego ciała w sposób świadomy i celowy, np. do wyrażania emocji, udziału w grach sportowych, do uczenia się, poznawania świata głównie poprzez ruch, kontakt fizyczny, bezpośrednie doświadczanie i działanie, zdolnością do sprawnego kontrolowania ruchów, doskonałą koordynacją wzrokowo – ruchową i sprawnością manualną. Osoby, u których dominuje inteligencja ruchowa, powinny uczyć się poprzez: własną aktywność, zaangażowanie wszystkich zmysłów (szczególnie dotyku) i samodzielne odkrywanie.

Inteligencja muzyczna przejawia się poprzez wrażliwość na dźwięki, rytmy, rymy, rozumienie świata poprzez muzykę, łatwość odtwarzania rytmów i melodii, zamiłowanie do słuchania muzyki, łatwość opanowania akcentu i „melodii” języka obcego. Osoby, u których dominuje ten typ inteligencji powinny uczyć się poprzez: rytmiczne odtwarzanie, układanie rymów, wierszyków słuchanie muzyki w trakcie uczenia się, ruchowe odtwarzanie zapamiętywanych treści.

Inteligencja wizualno – przestrzenna przejawia się poprzez myślenie obrazami i odtwarzanie ich w pamięci, poznawanie świata głównie poprzez obraz, dobrą orientację w przestrzeni, rozwiniętą wyobraźnię przestrzenną. Osoby, u których dominuje ten typ inteligencji, powinny uczyć się poprzez: tworzenie notatek w formie map myśli (z wykorzystaniem kolorów i symboli), wizualizacje, wykorzystywanie wykresów, diagramów, tabel, szkiców i map.

Inteligencja przyrodnicza (zwana naturalistyczną) przejawia się ciekawością otaczającego świata, zamiłowaniem do doświadczeń i eksperymentów, zrozumieniem świata roślin i zwierząt, umiejętnością: wnioskowania, analizowania, badania, klasyfikowania oraz myślenia naukowego. Osoby, u których dominuje ten typ inteligencji, powinny uczyć się poprzez: obserwacje, doświadczenia, analizy, porównania, aktywność własną, zaangażowanie wszystkich zmysłów, bezpośredni kontakt z naturą.

Inteligencja interpersonalna przejawia się poprzez umiejętność współpracy w zespole, współdziałania, odczytywania komunikatów od innych osób, empatię, wrażliwość na potrzeby innych, umiejętność negocjowania i zawierania kompromisów, asertywność. Osoby, u których dominuje ten typ inteligencji, powinny uczyć się poprzez: pracę zespołową nad projektami, komunikowanie się i wymianę doświadczeń.

Inteligencja intrapersonalna przejawia się dobrą samoświadomością, stawianiem sobie celów i konsekwencją w ich realizacji, zdolnością do autorefleksji, rozumieniem własnych potrzeb i emocji. Osoby, u których dominuje ten typ inteligencji, powinny uczyć się poprzez: planowanie i realizowanie samodzielnie przygotowanych zamierzeń, tworzenie pamiętników, dzienników, notatek na własne potrzeby, szukanie informacji w celu poszerzania swojej wiedzy i umiejętności.

Z teorii inteligencji wielorakich wynika, że każdy człowiek posiada wszystkie wymienione rodzaje inteligencji, które są rozwinięte w różnym stopniu, ale wzajemnie na siebie oddziaływują, funkcjonują we wzajemnych połączeniach i wspólnie tworzą indywidualny profil inteligencji – układ mocnych i słabych stron. Profil inteligencji jest dynamiczny i ulega ciągłym zmianom, a to, jak szybko i efektywnie zależy od właściwej stymulacji poprzez organizację przestrzeni społecznej, edukacyjnej – inspirującego środowiska rozwoju.

Jak rozwijać inteligencję językową?

Losowanie par

Ćwiczenie: „Biegające dyktando”

Jak rozwijać inteligencję matematyczną?

Zabawa „Kamień – papier – nożyce” – utrwalanie znaków graficznych cyfr.

Jak rozwijać inteligencję wizualno - przestrzenną?

Pytanie: Kto ma lepszą orientację w przestrzeni: kobiety czy mężczyźni?

ORIENTACJA W PRZESTRZENI NIE ZALEŻY OD PŁCI!

Losowanie par.

Gra „Bingo” – utrwalanie tabliczki mnożenia.
Zabawa z łapkami na muchy – utrwalamy angielskie nazwy zwierząt (5 uczestników).

Podział na zespoły 4 – osobowe.

„Turlane opowieści” - tworzymy opowiadanie (opcjonalnie)

Materiały dla rodziców na temat Inteligencji wielorakich Howarda Gardnera

Inteligencja językowa
Inteligencja wizualno-przestrzenna
Inteligencja muzyczna
Inteligencja logiczno-matematyczna
Inteligencja interpersonalna
Inteligencja intrapersonalna
Inteligencja przyrodnicza
Inteligencja ruchowa (kinestetyczna)

INTELIGENCJA JĘZYKOWA

Każdy człowiek wyraża swoje potrzeby, emocje, wykazuje się wiedzą w różny sposób, jednak głównym nośnikiem jest słowo. Mowa jest więc umiejętnością, która zapewnia człowiekowi dość duży komfort od najmłodszych lat i dlatego inteligencja językowa to pierwszy typ inteligencji z ośmiu, o jakich mówi teoria wielorakich inteligencji.

Inteligencja językowa to potencjał użycia języka werbalnego, umiejętność mówienia tak, by nasze słowa stanowiły konkretny przekaz.

Dziecko z rozwiniętą inteligencją językową:

• ma znakomitą pamięć, np. potrafi zaskakiwać przypominaniem o błahostkach, przytaczać historie zasłyszane w rozmowach dorosłych;
• chętnie mówi, opowiada, słucha opowieści, np. podczas czytania przez rodzica bajki podpowiada ciąg dalszy lub układa własne, oryginalne historie;
• czyta proste wyrazy i zdania;
• jest zainteresowane treścią drukowaną i pisaną;
•często zadaje pytania, np. podczas wykonywania codziennych czynności lub na spacerze;
• przywiązuje się do schematów, np. zawsze powtarza pewne czynności i codzienne rytuały;
• myśli symbolicznie, np. z łatwością kojarzy nazwy liter lub zapamiętuje wygląd prostych wyrazów, nie potrafiąc jeszcze czytać.

Rozwijanie zdolności z zakresu inteligencji językowej

tworzenie zakończeń opowiadań, bajek z umiejętnością uzasadnienia wyboru przyjętego rozwiązania;
tworzenie opowiadania na podstawie tytułu;
wymyślanie innego zakończenia do znanych dzieciom bajek;
wymyślanie nieprawdopodobnych historyjek;
samodzielne czytanie książek, czasopism, komiksów, prasy;
czytanie bajek dzieciom młodszym;
czytanie z podziałem na role;
korzystanie z encyklopedii, słowników, informatorów, książek popularno naukowych;
samodzielne tworzenie zagadek, wierszy;
poznawanie zasad intonacji przy recytacji, opowiadaniu;
ćwiczenia językowe na podstawie skomplikowanych wypowiedzi;
wykorzystanie zdolności dzieci na imprezach i przedszkolnych uroczystościach;
zorganizowanie kącika książek dla dzieci zdolnych;
tworzenie książeczek z prostymi tekstami z wykorzystaniem techniki komputerowej;
rozwiązywanie krzyżówek literowo-obrazkowych, rebusów, łamigłówek;
próby pisania na komputerze prostych tekstów i drukowanie ich.

Przykłady działań praktycznych rozwijających inteligencję językową:

archiwum – wymienianie słów spełniających określone wymogi treściowe, np. obiekty białe.
podobieństwa – losujemy 2 obrazki i pytamy o ich cechy wspólne (potem 3 obrazki, itd.).
pomyśl o rzeczy w tej sali – zgadujemy zadając pytania, czyli poprzez wykluczenie, eliminację.
1000 definicji – jak nazwać inaczej np. krzesło, lub co to jest krzesło?
zagadki - np. „ma dziób, choć nie jest ptakiem”, „co wpada przez okno i nie tłucze szyby”, itd.
inne wyrazy z liter SMOK: sok, oko, kok, koks.
część ciała na 5 liter.
skojarzenia – pokazujemy obrazek i pytamy o dowolne skojarzenia z nim związane.
łańcuszek skojarzeń: podajemy wyraz, a dziecko kolejny, drugi, następny.
wyliczanki: np. „człowiek może mieszkać w ...”
określenia – wymienianie określeń, jaki może być: dom, las itp.
przyczyny – podawanie przyczyn różnych mniej lub bardziej absurdalnych sytuacji, np. „Wsiadasz do autobusu, a w nim jadą sami Murzyni”.

INTELIGENCJA WIZUALNO-PRZESTRZENNA

Inteligencja wizualno-przestrzenna, umożliwia rozumienie świata dzięki kształtom i wyobrażeniom pochodzącym ze świata zewnętrznego jak i z wyobraźni. Osoba obdarzona tym typem inteligencji myśli używając wyobraźni i obrazów. Cechuje ją duża wrażliwość na otaczające przedmioty, kolory i wzory, lubi wszelkiego typu prace plastyczne, układać puzzle, czytać mapy, ma zdecydowane preferencje kompozycji kolorystycznych, preferuje czynności wymagające zdolności obserwacyjnych.

Dziecko z rozwiniętą inteligencją wizualno-przestrzenną:

jest wyjątkowo wrażliwe na szczegóły, ma bardzo dobrze wykształconą wyobraźnię;
preferuje książki o bogatym zasobie ilustracji;
świetnie radzi sobie z układankami, klockami i zabawkami konstrukcyjnymi;
charakteryzuje się niespotykaną kreatywnością;
dużo rysuje, w sposób graficzny przedstawia swoje pomysły;
z łatwością interpretuje mapy i plany;
czerpie przyjemność z rozkręcania i składania elementów w jedną całość;
ma rozwinięty zmysł dotyku, np. często dotyka widziane przedmioty, zawsze domaga się, by oglądane rzeczy dostać do rąk;

Rozwijanie zdolności z zakresu inteligencji wizualno-przestrzennej.

wykonywanie prac plastycznych;
poznanie różnych technik plastycznych;
sklejanie modeli, układnie puzzli, klocków;
lepienie z plasteliny;
wypowiadanie się na temat wycieczek, wypraw;
wspólne „studiowanie” mapy z dzieckiem i pilotowanie , np. podczas jazdy samochodem w dalsze trasy;
wspólne zorganizowanie w domu „kącika małego majsterkowicza”, w którym razem z maluchem można byłoby tworzyć różne makiety, plansze, rysunki i prace techniczne;
umieszczanie na ścianach w pokoju malucha różnych plansz i pomocy dydaktycznych;
oglądanie filmów edukacyjnych;
grupowanie elementów;
przedstawianie informacji w formie wizualnej, np. diagramu;

Przykłady działań praktycznych rozwijających inteligencję wizualno-przestrzenną:

przedstawianie informacji w postaci graficznej, np. rysunku do zadań tekstowych z matematyki;
ćwiczenia spostrzegawczości na materiale obrazkowym, liczbowym, geometrycznym, literowym, wyrazowym;
rozwiązywanie rebusów;
wyszukiwanie różnic i podobieństw;
kalambury rysunkowe (odgadywanie na podstawie rysunków wyrazów tytułów itp.);
zabawy magnesami GEOMAG – z elementów, które się nawzajem przyciągają, można stworzyć rozmaite i zadziwiające konstrukcje;
gry terenowe, które utrwalają orientację w kierunkach;
rysowanie i malowanie na różnych formatach papieru, na kartonie i płótnie za pomocą różnych technik;
eksperymentowanie z linią – obserwowanie linii różnych grubości i uzyskanych różnym sposobem, tworzenie konturu;
eksperymentowanie z barwną plamą – obserwowanie efektów mieszania kolorów i powstawania barw pochodnych i różnego stopnia nasycenia.

INTELIGENCJA MUZYCZNA

Inteligencja muzyczna przejawia się w rozumieniu świata poprzez rytm i melodię, zdolnością słuchową, wrażliwością na dźwięki, rymy i kompozycje. Osoba obdarzona tym typem inteligencji jest bardzo muzykalna i ma dobre poczucie rytmu. Charakterystyczna dla niej jest umiejętność grania „ze słuchu” usłyszanej melodii. Lubi śpiewać i potrafi zapisać muzykę w formie graficznej, nawet nie znając nut. Takie osoby zostają najczęściej kompozytorami i muzykami.

Dziecko z rozwiniętą inteligencją muzyczną:

chętnie uczestniczy w śpiewie, tańcach i muzykowaniu;
jest wrażliwe na dźwięki, nie tylko muzyczne, np. szybko uczy się odróżniać śpiew ptaków;
dostrzega zmiany dynamiki, tempa, wysokości dźwięku utworu muzycznego, wyraża je pląsając lub tańcząc;
odczytuje ton głosu, np. pyta mamę, dlaczego jest smutna nawet, gdy mama stara się to ukryć;
przeżywa muzykę, np. ma swoje ulubione piosenki wywołujące określone reakcje i zachowania, lubi głośno śpiewać, nuci podczas zabawy;
tworzy muzykę korzystając z instrumentów perkusyjnych i innych przedmiotów oraz improwizuje ją ruchem;
wykonuje improwizacje wokalne do krótkich wierszy czy przysłów;
uczy się i wykonuje różne czynności przy muzyce, np. nie potrafi siedzieć spokojnie słysząc dźwięki piosenek;
zapamiętuje rytmy, ma dobry słuch muzyczny;
w skupieniu słucha muzyki, w tym muzyki poważnej;
posiada umiejętność transpozycji języka muzycznego na plastyczny.

Rozwijanie zdolności muzycznych:

wyjścia do filharmonii;
zapraszanie do przedszkola muzykujących artystów;
kurs tańca w przedszkolu dla dzieci uzdolnionych tanecznie;
zajęcia ruchowo-rytmiczne;
zespół muzyczny organizowany przez panią prowadzącą rytmikę;
rozwijanie walorów głosowych poprzez:
rytmiczne recytowanie tekstów
śpiewanie motywów melodycznych w formie progresji (mormorando, legato, staccato);
tworzenie melodii do rymowanek;
wykorzystanie walorów głosowych dzieci do nauki piosenek prezentowanych na różnych uroczystościach;
tworzenie instrumentów niekonwencjonalnych;
akompaniowanie do piosenek z wykorzystaniem instrumentów perkusyjnych i niekonwencjonalnych;
słuchanie fragmentów muzyki klasycznej, ludowej, regionalnej i wyrażanie swoich odczuć w formie plastycznej, ruchowej i werbalnej;
zorganizowanie zespołu muzycznego;
udział w konkursach, przeglądach, uroczystościach przedszkolnych.
Przykłady działań praktycznych rozwijające inteligencję muzyczną:
improwizacja ruchowa do utworu;
nauka podstawowych kroków tańca;
granie na instrumentach różnych melodii;
rozpoznawanie tempa i dynamiki utworu;
tworzenie instrumentów muzycznych;
zapoznanie z zapisem nut na pięciolinii;
śpiewanie piosenek, wymyślanie melodii;
nauka wierszyków, rymowanek, wyliczanek;
klaskanie do rytmu piosenki;
rozpoznawanie melodii;
ćwiczenia uwagi słuchowej np. rozpoznawanie dźwięków dochodzących z wewnątrz lub z zewnątrz pomieszczenia.

INTELIGENCJA LOGICZNO-MATEMATYCZNA

Zmysł matematyczny jest wrodzony, każde dziecko może osiągnąć pewną biegłość w matematyce. Jednak nie każde będzie mogło uzyskać doskonałość w tej dziedzinie. Dzieci potrzebują pomocy dorosłych, aby rozwinąć swoją inteligencję logiczno-matematyczną. Obejmuje ona zdolność do działań na liczbach i symbolach oraz umiejętność dostrzegania związków pomiędzy niezależnymi informacjami. To rodzaj inteligencji oparty na myśleniu przyczynowo-skutkowym. Przejawia się w postrzeganiu świata poprzez ciągi zdarzeń, logiczne myślenie i kreatywne rozwiązywanie problemów. Rozwój inteligencji matematyczno-logicznej zaczyna się, nim dziecko zacznie chodzić, czyli w okolicach pierwszych urodzin. W pierwszej fazie dziecko bada otaczające je przedmioty, bierze do ręki, poznaje związki między przyczyną i skutkiem. Dwuletnie dziecko uczy się liczyć elementy i wykonywać proste działania matematyczne. Wyższe myślenie logiczne i matematyczne rozpoczyna się, gdy dziecko potrafi odłożyć przedmioty i wykonać obliczenia, stosując liczby i symbole (dzieci w wieku wczesnoszkolnym).

Wysoko rozwinięta inteligencja logiczna daje predyspozycje do zawodów, w których praca ma charakter koncepcyjny i polega na logicznym myśleniu i wyciąganiu wniosków na podstawie analizy danych.

Dziecko z rozwiniętą inteligencją logiczno- matematyczną:

liczy wszelkie napotkane przedmioty;
ma zamiłowanie do odnajdywania zależności między liczbami. Dziecko w tym wieku odkrywa, że 6 to tak jak trzy razy po 2;
wyznacza wynik dodawania i odejmowania w zakresie powyżej 10 (na miarę możliwości dziecka);
ustala równoliczność zbiorów oraz posługuje się liczebnikami porządkowymi;
orientuje się w schemacie własnego ciała i przestrzeni, sprawnie określa strony - prawą i lewą;
wie, na czym polega pomiar długości, zna różne sposoby mierzenia;
zna stałe następstwo dni i nocy, pór rok, dni tygodnia, miesięcy w roku;
rozpoznaje kształty figur geometrycznych płaskich i przestrzennych oraz używa ich nazw: koło, kwadrat, prostokąt, trójkąt, kula, sześcian;
dostrzega symetrię występującą w naturze (np. skrzydła motyla) oraz wie, w jaki sposób powstaje odbicie lustrzane;
potrafi klasyfikować, grupując obiekty w sensowny sposób;
rozwiązuje zadania z treścią;
układa własne zadania z treścią do podanych działań;
posługuje się kodami, schematami w rozwiązywaniu i układaniu działań;
lubi porządek, jest dokładne, systematyczne i zorganizowane, działa precyzyjnie. Ciężko jest mu się skupić w bałaganie;
dąży do osiągnięcia celu, np. nie wstanie od stolika, dopóki nie pokoloruje do końca obrazka;
dobrze radzi sobie z rozwiązywaniem problemów, wykorzystując gromadzone przez siebie w tym celu informacje;
często potrafi dokonywać szybkich kalkulacji w pamięci;
lubi gry i zagadki prowokujące do myślenia, samodzielnie dochodzić do rozwiązania;
ma umiejętność porządkowania zdobytej wiedzy, dostrzegania przyczyn i skutków, tworzenia hipotez, dostrzegania wzorów;
przewiduje skutki czynności manipulacyjnych oraz stara się łączyć przyczynę ze skutkiem;
cechuje myślenie abstrakcyjne i zamiłowanie do eksperymentów;

Według E. Gruszczyk-Kolczyńskiej, dzieci mające łatwość uczenia się matematyki:

zdecydowanie szybciej przechodzą od konkretów do uogólnień, wcześniej od rówieśników rozumują operacyjnie na poziomie konkretnym i posługują się symbolami matematycznymi;
mają zadziwiające poczucie sensu w sytuacjach życiowych i zadaniach szkolnych, które wymagają liczenia i rachowania, porządkowania, ustalania zależności itp.;
potrafią się skupić przez dłuższy czas na złożonych zadaniach, wykazując się zadziwiającą pomysłowością i trafnością rozumowania;
są stanowcze w dążeniu do rozwiązania zadania i zniechęcają się, gdy kolejno podejmowane próby nie przynoszą spodziewanego rezultatu;
same wyszukują sytuacje, w których trzeba liczyć, rachować, mierzyć i sensownie organizować otoczenie;
dążą do matematyzowania tego, co ich otacza: ciągle chcą coś liczyć i mierzyć, porównywać wielkości, ustalać proporcje itd.

Rozwijanie zdolności z zakresu inteligencji logiczno- matematycznej:

Aby rozwijać w dziecku ten rodzaj inteligencji, warto stawiać przed nim zadania wymagające liczenia w pamięci, rozwiązywania problemów lub szacowania. Rozwijając ten typ inteligencji już we wczesnym dzieciństwie, mamy większe szanse, że dziecko z łatwością i w prawidłowy sposób będzie się posługiwało pojęciami czasu, miejsca, liczby.

granie w proste gry wymagające dodawania punktów, strategicznego myślenia;
wykorzystywanie obrazków do zabaw geometrycznych;
zabawy z mapą, rysowanie linii i wytyczanie szlaku;
układanie wzorów i układanek z figur geometrycznych;
gra w domino;
zastosowanie matematyki w życiu codziennym np. obliczanie prostych rachunków w sklepie, dodawanie towarów, dzieci w grupie, liczenie ile jest dziewczynek ile chłopców itp.;
prowadzenie prostych doświadczeń;
układanie prostych zadań z treścią;
dodawanie w czasie spacerów np. liczb na tablicach rejestracyjnych pojazdów.

Przykłady działań praktycznych rozwijających inteligencję logiczno- matematycznej:

historyjki obrazkowe, układanie wydarzeń w logicznej kolejności;
projektowanie np. pieska z trójkątów, kwadratów;
gry logiczne- chińczyk, warcaby..., gry strategiczne ;
podobieństwa i różnice (w czym podobne są do siebie śnieg i wata, grzebień i koło zębate);
mieszanie (kolorów: farb, kolorowych soli);
mierzenie wszystkiego (np. własnymi stopami);
obserwacja z różnych punktów widzenia: (człowiek, lalka, ołówek, stół... z góry, z boku, z dołu, z bliska i daleka);
gra w 20 pytań- wymyśla się jakiś przedmiot i druga osoba ma 20 pytań , żeby zgadnąć o jaką rzecz chodzi. Odpowiadać można tylko – tak lub nie;
zaszyfrowywanie informacji, kodowanie.

INTELIGENCJA INTERPERSONALNA

Inteligencja interpersonalna zwana także społeczną zawiera w sobie cechy wszystkich pozostałych typów inteligencji. Nierozerwalnie wiąże się z inteligencją emocjonalną, na którą oprócz umiejętności społecznych, składają się zdolność samokontroli, samokreacji i wglądu we własne emocje. Jej podstawa to zdolność rozumienia innych i empatia oraz zdolności do postrzegania cech różnicujących ludzi. Pozwala ona na bezbłędne wychwycenie zmian nastroju, motywacji, zachowania i intencji. Prowadzi ona do umiejętności współdziałania, tworzenia dobrych relacji, przywództwa i solidarności.

Rozwija się ona już od pierwszych chwil po urodzeniu dzieci więzi rodziców z dzieckiem. Od tych pierwszych kontaktów zależą w dużym stopniu późniejsze sukcesy w życiu zawodowym i rodzinnym.

Dziecko z rozwiniętą inteligencją interpersonalną:

jest asertywne;
komunikatywne;
łatwo nawiązuje i utrzymuje kontakty społeczne;
potrafi współpracować;
ma zdolności przywódcze i umiejętności mediacyjne;
charakteryzuje je łatwość poznawania, rozumienia myśli, uczuć, poglądów i zachowań innych ludzi;
potrafi się przedstawić, zna swój adres zamieszkania;
organizuje zabawy i współdziała z dziećmi;
uczestniczy w planowaniu działań i zgodnie z planem wykonuje zadania;
dostrzega wartości: dobro, piękno, odwaga, prawda, przyjaźń, tolerancja;
rozpoznaje emocje, takie jak: radość, smutek, strach, złość i określa sytuacje będące ich źródłem;
rozwiązuje konflikty w ugodowy sposób;
radzi sobie samodzielnie w sytuacjach życiowych.

Rozwijanie zdolności z zakresu inteligencji interpersonalnej:

zachęcanie do częstych kontaktów z innymi ludźmi;
uczenie dobrych manier;
wspólne zabawy wymagające współpracy;
opowiadanie bajek uwrażliwiających na krzywdę innych, uczenie empatii;

stymulacja do prac społecznych/ wolontariatu;
włączanie w prace organizacyjne;
intensyfikacja pracy w parach i grupach;
powierzenie odpowiedzialnej funkcji;
umożliwianie postrzegania świata z różnego punku widzenia;
poszerzanie horyzontów myślowych i światopoglądowych.

Przykłady działań praktycznych rozwijających inteligencję interpersonalnej:

gry zespołowe rozwijające umiejętności społeczne;
odgrywanie scenek, udział w przedstawieniach;
wcielanie się w różne postaci;
reklama siebie – dziecko wyobraża sobie, że jest jakimś produktem, który najlepiej odzwierciedla jego temperament i osobowość, np. samochodem określonej marki, jogurtem, napojem energetyzującym, a następnie wykonuje plakat reklamowy „samego siebie”, podkreślając walory „zakupu”. Każde z dzieci po kolei prezentuje własne pomysły na autoreklamę.
opowiadanie bajek uwrażliwiających na potrzeby innych;
włączanie dziecka w akcje charytatywne;
rozmowy o przyjaźni, o tym, co trzeba robić dla przyjaciela i czego wymaga przyjaźń;
pokazywanie dziecku pozytywnych bohaterów i omawianie wzorów;
uczenie mówienia konkretnego i zrozumiałego – „Powiedz to dokładnie”;
zwracanie uwagi na miny i sposób wyrażania uczuć przez dorosłych;
„Jakie to uczucie” – zabawa w fotografie – odgadywanie, jakie emocje wyraża dane zdjęcie;
„Co można zrobić aby się nie kłócić” – rozwiązywanie konfliktów;
rebusy – mowa ciała za pomocą sygnałów pozawerbalnych;
zachęcanie dziecka do rozmów z różnymi osobami pojawiającymi się w ich życiu;
odnoszenie się do dziecka z takim szacunkiem i tak uprzejmie, jak chciałbyś aby ono traktowało ciebie i innych.

INTELIGENCJA INTRAPERSONALNA

Inteligencja intrapersonalna związana jest z wiedzą o sobie samym i oznacza zdolność do patrzenia na świat z własnego punktu widzenia, rozpoznawania własnych uczuć i emocji. Pozwala na osądzanie ich i wykorzystanie w autokontroli. W połączeniu z inteligencją interpersonalną pomaga wybrać najlepszą drogę w życiu.

Dziecko z rozwiniętą inteligencją intrapersonalną cechuje:

świadomość swoich uczuć myśli i emocji;
konsekwencja;
umiejętność radzenia sobie z porażką;
podejmowanie prób odpowiedzi na pytania filozoficzne;
wypracowanie dokładnego obrazu samego siebie;
docenianie rozwoju wewnętrznego;
wysoka automotywacja;
czerpanie przyjemności ze spokojnej refleksji;
samodzielna praca;
znajomość swoich mocnych stron, budowanie wewnętrznej motywacji;
poszukiwanie odpowiedzi na trudne pytania;
przyjmowanie odpowiedzialności za swoje postępowanie, znajomość swoich możliwości, jednocześnie chętne podejmowanie ryzyka;
poszukiwanie opinii innych osób i wykorzystywanie ich w celu poszerzenia własnych horyzontów;
próbowanie swoich sił nawet w sytuacjach, w których istnieje realne zagrożenie, że mogą okazać się niewystarczające, uparcie dążą do wyznaczonego celu;
nie porzucanie swoich ambicji i nie rozpamiętywanie porażek i słabości.

Rozwijanie zdolności z zakresu inteligencji intrapersonalnej:

stworzenie optymalnych warunków, w których dziecko samo będzie mogło wyznaczyć sobie nowe cele, wybrać nowe zadania i w indywidualnym tempie wykonać zaplanowane przez siebie prace;

dziecko musi mieć możliwość doświadczenia samodzielnej nauki, samo powinno też wyznaczać jej tempo, korzystnie wpłynie na nie posiadanie własnego, zacisznego miejsca, w którym będzie mogło oddawać się swoim pasjom.

Przykłady działań praktycznych rozwijających inteligencję intrapersonalną:

stwarzanie okazji do przebywania z ulubionym zwierzątkiem i opiekowania się nim;
stwarzanie okazji do hodowania roślin;
„Kim będziesz” – rozmowy z dzieckiem o jego uczuciach, marzeniach;
przytulanie, ściskanie, głaskanie , okazywanie dziecku uczuć;
„Oceń swoje postępowanie” – pytania i rozmowa: – czy jesteś z siebie zadowolona, czy możesz to zrobić inaczej;
„Złoty medal” – podkreślanie sukcesów dziecka;
opowiadanie bajek i historii, które rozwijają odwagę dziecka;
„Kącik gniewu” – wyznaczenie miejsca, gdzie dziecko może przeczekać swój zły humor. Musi on być bardzo miły i przytulny;
piosenki na dobry humor – śpiewanie, jako metoda rozpoczynania dnia w dobrym nastroju;
zabawne sztuczki – zabawy polegające na rozśmieszaniu pozostałych;
techniki relaksu i oddychania.

INTELIGENCJA PRZYRODNICZA

Opiera się na poznaniu, docenianiu i zrozumieniu natury. Odznacza się zdolnością do rozumienia i czerpania wniosków i korzyści ze środowiska naturalnego. Osoby obdarzone inteligencją środowiskową najlepiej rozumieją świat przez swoje otoczenie, kochają faunę, florę i wszystko, co jest związane z naturą. Lubią pielęgnować rośliny, często mają zwierzęta domowe, są świetnymi obserwatorami przyrody, pasjonuje je ekologia. Okazują szacunek względem wszystkich istot żywych. Czas wolny najchętniej spędzają na wolnym powietrzu.

Dziecko z dobrze rozwiniętą inteligencją przyrodniczą:

świetnie radzi sobie w klasyfikacji różnych przedmiotów w hierarchie, dostrzeganiu wzorców funkcjonujących w naturze;
chętnie przebywa na świeżym powietrzu oraz podejmuje aktywności związane z przyrodą;
zwykle zbiera kwiaty, kolekcjonuje kamienie i muszle oraz opiekuje się zwierzętami i roślinami;
zna różne środowiska naturalne, potrafi wymienić różnice;
wymienia rośliny i zwierzęta żyjące w różnych środowiskach przyrodniczych;
wie, jakie warunki są potrzebne do rozwoju zwierząt i roślin;
potrafi wymienić zmiany zachodzące w życiu zwierząt i roślin w kolejnych porach roku;
zna zwierzęta egzotyczne i warunki atmosferyczne panujące w ekstremalnych warunkach klimatycznych;
nazywa elementy środowiska naturalnego (gleba, powietrze, woda) i rozumie ich znaczenie dla świata ludzi, roślin i zwierząt;
dostrzega rytmiczne przemiany w zakresie odradzania;
rozumie pojęcia: ekologia, ochrona środowiska;
wie, w jaki sposób człowiek chroni przyrodę;
rozumie, że jest nieodłączną częścią przyrody oraz jego wpływ na stan środowiska;
uczestniczy w akcjach propagujących ochronę środowiska, np. Dzień Ziemi, Sprzątanie Świata;
dostrzega planetę Ziemię we Wszechświecie.

Rozwijanie zdolności z zakresu inteligencji przyrodniczej:

Wspomaganie inteligencji przyrodniczej jest nieco bardziej pracochłonne, niż w wypadku innych jej typów. W szczególności należy:

zachęcać do oglądania programów przyrodniczych;
zachęcać do odwiedzania pomników przyrody, ogrodów zoologicznych i innych miejsc, w których można obserwować żyjącą przyrodę;
spędzać dużo czasu na świeżym powietrzu;
uprawiać ogródek, hodowle roślin, podlewać rośliny;
dać szansę opieki nad zwierzątkiem, które trzeba karmić, szanować - może to być np. ślimak;
dokarmiać ptaki zimą;
zbierać dary natury i wykorzystywać ich do różnych prac plastycznych;
poznawać prawa przyrody (pory roku, stany skupienia wody, bakterie, wirusy itp.);
stworzyć zielnik i zdobywać informacje o roślinach;
przeprowadzać różne doświadczenia.

Przykłady działań praktycznych rozwijających inteligencję przyrodniczą:

spacerując po okolicy (ale jak najdalej od zgiełku miasta) starać się zidentyfikować to, co słychać i widać;
założyć grupowy ogródek;
zwracać uwagę na otaczającą przyrodę np. kolonię mrówek, pszczoły zbierające pyłek, różę, która powoli rozkwita, pająka, który snuje sieć, kota podkradającego się do ptaka, to jak zmienia się zapach kwiatu w zależności od pory dnia;
obserwowanie przez szkło powiększające – trawy, żuczków, mrówek. Nauka nazw krzewów, kwiatów, drzew, troska o czystość otoczenia (wskazując na wandalizm, zaśmiecanie, np. lasów, przejawy złego traktowania zwierząt).
zdobywanie informacji o gwiazdach widocznych w nocy i o wszechświecie.

INTELIGENCJA RUCHOWA (KINESTETYCZNEJ)

To umiejętność wykorzystania całego ciała. Ten rodzaj inteligencji koncentruje się na ruchu i kontakcie fizycznym.
Dziecko z rozwiniętą inteligencją ruchową:

często podejmuje aktywność fizyczną, chętnie uprawia sport;
wielką radość sprawia mu obcowanie z naturą oraz wycieczki;
jest gibkie i zwinne;
jest bardzo żywe i ruchliwe oraz wrażliwe na dotyk;
cechuje je wysoka kontrola ciała, refleks, kontrola nad przedmiotami, poczucie czasu, wrażliwość na otoczenie;
najlepiej uczy się w ruchu, lubi dotykać, lubi zabawy i prace mechaniczne, lubi zajęcia ręczne, bawi się lub porusza przedmiotami podczas słuchania, kręci się, gdy musi za długo siedzieć w jednym miejscu;
utrzymuje równowagę podczas chodzenia;
potrafi złapać rzucony przedmiot np. woreczek, piłkę;
kontroluje własne ciało;
potrafi wykazać się refleksem;
chodząc, tańcząc, wciela się w rolę aktora;
potrafi klaskać , pstrykać palcami, chodzić, skakać, wspinać się;
bierze udział w organizowanych zawodach, zabawach sportowych;
organizuje samodzielnie gry i zabawy ruchowe.

Rozwijanie zdolności z zakresu inteligencji ruchowej:

uczyć poprzez ćwiczenia fizyczne: chodząc, tańcząc, zmieniając się w aktora oraz odgrywania materiału nauczania, zmieniając pozycję i organizować częste przerwy;
powtarzać materiał podczas zajęć domowych, spacerów, pływania, itp.;
układać klocki;
stosować muzykę do osiągnięcia koncentracji;
chodzić na wycieczki;
uczyć się na pamięć klaszcząc, pstrykając palcami, chodząc, skacząc, wspinając się;
uprawiać sport;
uczestniczyć w zajęciach: artystycznych, nauki tańca, przedstawieniach;
wyrażać swoje emocje za pomocą ruchu.

Przykłady działań praktycznych rozwijających inteligencję ruchową:

kręcenie helikoptera czyli obroty z wysuniętymi ramionami;
rzucanie i łapanie różnych przedmiotów;
zabawa w rebusy pozawerbalne – dzieci muszą pokazać lub odgadnąć hasło bez używania słów, jedynie za pomocą gestów;
poszukiwanie skarbu – połączone z zadaniami do wykonania;
odkrywanie otoczenia za pomocą dotyku – z założoną opaską;
odkrywanie faktury otaczających przedmiotów – np. dotykanie kory drzew, papieru ściernego, jedwabiu, gładkich kamieni, chłodnej trawy, itp.;
zachęcanie dzieci (rodziców) do lekcji pływania, tenisa lub gimnastyki, itp
zachęcaj do uczenia się sztuk walki np. aikido, judo lub karate;
rytmiczne poruszanie się przy muzyce.

Dziękujemy za uwagę

Dyrektor przedszkola i nauczyciele

Powrót